Flanş nedir?
İki makine ya da tesisat elemanının sızdırmaz şekilde birleştirilmesine yaratan konstrüksiyon elemanına flanş denir. Standart olarak üretilen bir elemandır. Kullanım yerine göre demir, bakır ya da pirinç gibi farklı malzemelerden üretilebilir. Flanşlar ağırlıklı olarak basınç ve boyutlarına göre sınıflandırılırlar. Genellikle dairesel bir yapıya sahiptirler. İki dairenin cıvatalarla birbirine bağlanması ile flanş oluşturulur. Cıvata deliklerinin sayısı sabit değildir, basınç sınıfına göre cıvata deliklerin sayısı değişebilir. Flanşlar yukarıda da sözünü ettiğimiz gibi genellikle dairesel yapıdadır ancak nadiren de olsa dörtgen ya da eliptik tasarlandığı şekilleri de mevcuttur. Dünya genelinde çok farklı standartlarda flanş tipi vardır.
Flanş çeşitleri nelerdir?
Birçok farklı standartta ve tipte flanş modeli vardır. Bunlardan birkaçını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür;
- Kör flanş (Blind)
- Diş çekilmiş flanş (Threaded)
- Socket kaynaklı flanş (Socket welding)
- Slip on flanş
En sık sorulan ve merak edilen flanş çeşitlerinden biri olan kör flanş hakkında bir dip not düşelim. Kör flanş nedir sorusunun yanıtını şu şekilde verebiliriz. İngilizce karşılığı Blind flange. Türkçe anlamı kör flanştır. Boru hattını körleştirmek yanı boru ucunu kapatmak için kullanılan bir flanş çeşitlerinden biridir.
Flanş ölçüleri nasıl belirlenir?
Bir flanşın ölçüsünü belirlerken dikkat edilmesi gereken bazı veriler vardır. Göz önünde bulundurulması gereken verilerden birkaçı şunlardır;
- Tesisatın basınç değeri
- Tesisatın sıcaklık değeri
- Flanşın malzemesi
- Tesisatın boru çapı
Bunların yanı sıra flanşın ölçüsüne etki eden 5 ana değer aşağıdaki gibidir;
- İç çap yani d ölçüsü
- Dış çap yani D ölçüsü
- Cıvata dairesi çapı yani C ölçüsü
- Et kalınlığı yani T ölçüsü
- Cıvata sayısı
Flanş ne işe yarar?
Flanş, tesistat elemanlarının sızdırmaz şekilde birleştirilmesine yarar. Pek çok kullanım alanı mevcuttur. Flanşın genel kullanım yeri ağırlıklı olarak boru tesisatlarıdır. Ancak makineler üzerinde de kullanımları mevcuttur. Makine parçalarının birbirine bağlantısı için de kullanılırlar. Tesisata ya da makineye kaynaklı veya dişli olarak bağlanmaları mümkündür. Flanşlarda oluşan en büyük problemlerden biri sızdırmazlığın sağlanamaması olabilir. Bunun sebeplerinden biri hatalı montajdır. Hataları montaj uygulandığında sızdırmazlık yaşanması kaçınılmazdır. Hasarları azaltmak ve sızdırmazlığı sağlamak için cıvataların dönme momenti kontrollü olarak sıkılmalıdır böylece olası arızalanmalar ya da sorunlar önemli ölçüde ortadan kalkacaktır.